Kolska synagoga

Żydzi odgrywali istotną rolę w życiu gospodarczym miasta i okolic. W 1897 r. 52% handlu znajdowało się w ich rękach. W spisie przedsiębiorstw handlowych miasta Koła z 21 listopada 1919 r. naliczono 97 przedsiębiorstw, w tym 93 należały do Żydów. W 1938 r. prawie 40% warsztatów rzemieślniczych znajdowało się w posiadaniu żydowskich właścicieli.

W 1939 r. po wkroczeniu wojsk niemieckich Żydów zebrano na Starym Rynku, skąd mężczyzn zagoniono do naprawy wysadzonego mostu na rzece Warcie. Podpalono synagogę oskarżając o wywołanie pożaru Żydów. Nałożono na gminę żydowską kontrybucję. Aresztowano inteligencję, wielu zamordowano na ulicach. Do końca 1939 r. rozstrzelano około 300 osób. Zakazano grzebania zmarłych Żydów w mieście. Pochówki przeniesiono do wsi Ruszków Drugi. Powstała dzielnica o charakterze otwartego getta. Na przełomie listopada i grudnia 1939 r. 1300 Żydów przetrzymywano w niezniszczonej mniejszej synagodze oraz w budynku przy ul. Nowowiejskiej (obecnie ul. Wojciechowskiego). Żydów, którzy nie zostali z Koła wysiedleni, zgładzono w grudniu 1941 r. w obozie Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.

Ostatnie kolskie synagogi zostały wybudowane prawdopodobnie około 1860 r. na Nowym Rynku – na miejscu drewnianej bożnicy sięgającej swoją historią XVI wieku.

20 września 1939 r. niemieckie władze okupacyjne podpaliły większą synagogę. Mniejsza synagoga została zamieniona na punkt przesiedleń i przetrwała do wyzwolenia miasta w 1945 r., później została rozebrana. Znajdowała się na rogu Nowego Rynku i ul. Kuśnierskiej.

Widokówka musi pochodzić sprzed 1915 roku, gdyż na pierwszym planie, przed kolską synagogą, widac rosyjskiego stójkowego.

0 thoughts on “Kolska synagoga

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *


Ta witryna używa plików Cookie. Aby zapewnić jej poprawnie działanie, konieczne jest ich zatwierdzenie.