W dniach 5–6 lipca 2025 roku w Koninie i Licheniu odbyły się obchody jubileuszu 30-lecia Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów (KSS), połączone z 33. Ogólnopolską Pielgrzymką Sołtysów i Środowisk Wiejskich do Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej. W wydarzeniach uczestniczyli sołtysi oraz przedstawiciele środowisk wiejskich z całej Polski, a ich celem była nie tylko refleksja nad dorobkiem samorządności, ale i wspólna modlitwa oraz integracja.
Konferencja o sile samorządu
Kulminacyjnym punktem programu była sobotnia konferencja zatytułowana „Solidarność, wolność, samorządność – 35 lat odrodzonego samorządu w Polsce”, która odbyła się w Koninie. Prezes KSS Ireneusz Niewiarowski przypomniał uczestnikom ideowe fundamenty reformy samorządowej oraz przedstawił publikację „Zielona Solidarność 1980–1989” autorstwa Bolesława Banaszkiewicza i Andrzeja W. Kaczorowskiego – ważny dokument historyczny obrazujący zaangażowanie wsi w przemiany demokratyczne.
W debacie panelowej, prowadzonej przez Ryszarda Jałoszyńskiego z „Gazety Sołeckiej”, głos zabrali sędzia Jerzy Stępień – współtwórca reformy samorządowej, Marek Andrzej Wójcik – ekspert w zakresie administracji publicznej, oraz Ireneusz Niewiarowski. Wśród poruszanych tematów znalazły się znaczenie solidarności jako fundamentu decentralizacji, wyzwania związane z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego na wsi oraz dylematy samorządności w dobie dynamicznych zmian.
– Samorząd odmienił Polskę – mówił Jerzy Stępień. – Tysiące ludzi zaangażowało się w reformę i państwo uznało za swoje własne. To sprawiło, że w dekadę dokonano więcej inwestycji niż w całym okresie PRL-u.
Marek A. Wójcik podkreślał znaczenie cyfryzacji, bezpieczeństwa oraz rosnących kompetencji jednostek samorządowych. – Lokalne wspólnoty muszą się dziś mierzyć z nową rzeczywistością – nie tylko finansową, ale przede wszystkim społeczną – zaznaczał.
Konferencję zakończyło przemówienie Ireneusza Niewiarowskiego pt. „Droga przetarta jest drogą bezpieczną”. Symboliczne słowa z jubileuszowego medalu KSS – Via trita, via tuta – stanowiły odniesienie do trzydziestoletniego doświadczenia organizacji.
Uhonorowani za wkład w rozwój wspólnot wiejskich
Podczas uroczystości jubileuszowych wręczono pamiątkowe medale 30-lecia KSS. Wyróżnienia otrzymali m.in.: ks. Sławomir Homoncik MIC (Sanktuarium Licheńskie), Fundacja EFRWP, prezes KRUS Dariusz Rohde, wójt gminy Powidz Jakub Gwit, dziennikarz Andrzej W. Kaczorowski, Cecylia Krasnodębska – nestorka sołtysów z gminy Sokołów Podlaski, Marek A. Wójcik oraz sędzia Jerzy Stępień.
Pielgrzymka jako duchowe zwieńczenie
W niedzielę w Licheniu odbyła się uroczysta część pielgrzymkowa. Po wprowadzeniu pocztów sztandarowych głos zabrał prezes KSS Ireneusz Niewiarowski, przypominając najważniejsze osiągnięcia stowarzyszenia, m.in. doprowadzenie do powstania funduszu sołeckiego w 2009 roku czy wprowadzenie dodatku emerytalnego dla byłych sołtysów, z którego korzysta obecnie 36 tysięcy osób.
Centralnym momentem była Msza św. o godz. 12.00, celebrowana przez bp. Wiesława Szlachetkę z Gdańska. W homilii podkreślił on znaczenie duchowości i zaangażowania sołtysów jako „siewców dobra” w lokalnych społecznościach.
Po liturgii delegacje udały się na cmentarz parafialny, by oddać hołd śp. bp. Romanowi Andrzejewskiemu – wieloletniemu orędownikowi spraw polskiej wsi. Uroczystości przypomniały również, że to właśnie w Licheniu zawiązał się Komitet Założycielski KSS, a trzy dekady temu odbyło się tu pierwsze walne zgromadzenie organizacji.
