Okulary Romualda Traugutta, ostatniego dyktatora Powstania Styczniowego, rękopisy dotyczące charakteru walk powstańczych, oryginalne rozkazy oraz instrukcje Tymczasowego Rządu Narodowego – to część eksponatów upamiętniających polskie powstanie narodowo – wyzwoleńcze z 1863 roku, które znajdują się w zbiorach Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w licheńskim sanktuarium.
Kolekcja pamiątek znajdujących się w licheńskim muzeum to jedno z głównych źródeł wiedzy o Powstaniu Styczniowym. Jej twórcą był ks. Józef Jarzębowski, marianin, którego pasją było zbieranie poloników
i udostępnianie ich wszystkim, dla których ważna była pamięć o polskim narodzie i heroizmie jego obywateli. Szczególnym sentymentem darzył ks. Jarzębowskiego pamiątki z Powstania Styczniowego. Jego dziadek – Ludwik Ablewicz brał czynny udział w walkach powstańczych, za co został aresztowany i zesłany na Sybir, gdzie zmarł.
Jedną z najcenniejszych pamiątek powstańczej kolekcji są okulary należące do Romualda Traugutta. Ostatni dyktator zrywu z 1863 roku miał je przy sobie tuż przed egzekucją na warszawskiej Cytadeli 5 sierpnia 1864 roku. Bezcenną pamiątkę ocalił o. Feliks Sadowski, który w czasie powstania towarzyszył członkom Rządu Narodowego w ostatnich chwilach przed straceniem. Okulary te oddał córce Traugutta, Annie Juszkiewiczowej, a ona przekazała je ks. Jarzębowskiemu wraz z innym pamiątkami po ojcu.
Kolekcję upamiętniającą Powstanie Styczniowe można podziwiać w sali „Drogi do niepodległości” będącej jedną z pięciu sal tematycznych wchodzących w skład muzeum.
Licheńska placówka została otwarta 2 lipca ubiegłego roku. Od momentu udostępnienia jej dla zwiedzających odwiedziło ją ponad 60 tysięcy osób. Zbiory zostały przywiezione do Lichenia z podlondyńskiej posiadłości Fawley Court.
Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego jest w pełni multimedialne. W sezonie zimowym jest otwierane dla zwiedzających tylko po wcześniejszym uzgodnieniu z Biurem Obsługi Pielgrzyma. Można to zrobić telefonicznie dzwoniąc pod numery telefonów (63) 270 81 63, 270 81 42 lub za pomocą poczty elektronicznej pisząc na adres e-mail: lichen@lichen.pl