NIE/MĘSKA SZTUKA [NIE] WYRZEKA SIĘ SWOJEJ PŁCI, czyli kto boi się sztuki feministycznej?
Sztuka w galeriach, muzeach i jej krytyczne opisy dotyczą sztuki męskiej i heteroseksualnej. Użycie zwrotu sztuka męska nie było potrzebne, ponieważ każda twórcza aktywność była rodzaju męskiego. Ta uniwersalna kiedyś, dla wielu osób ciągle aktualna perspektywa, od lat 70. wielokrotnie była poddawana w wątpliwość. Podział na to co męskie i kobiece dał klucz feministycznej teorii kultury, która dobitnie uznała, że przestrzeń społeczna jest zorganizowana wokół podziału na męskość i kobiecość. Dzięki takiemu rozróżnieniu, pojawiła się możliwość refleksji nad formułą tożsamości płci, związanych z tym klisz, obiegowych opinii i stereotypów.
(…) Jak podejrzewam prezentowani twórcy starają się wystrzegać uproszczonego sposobu wyrażania płci w sztuce, aby nie tworzyć kolejnych podziałów, wykluczeń czy hierarchii. Autorzy „Męskich obszarów sztuki” dalecy są od maskulinistycznej gloryfikacji i równie krytycznie podchodzą do „porządku” kulturowego zasadzającego się na heteroseksualnej relacji podporządkowywania, aby przypominać tylko to, co wiemy też bez sztuki, że mężczyźni są mężczyznami [w domyśle heteroseksualnymi], a kobiety są kobietami. Czy cykl [w zamierzeniu] wystaw pod wspólnym tytułem „Męskie obszary sztuki” oznacza, że jest przeciwieństwem wystaw kobiecych, feministycznych lub jednocześnie jednych i drugich. Niekoniecznie, chociaż jako taki może zostać odebrany. Czy wystawa mężczyzn jest wystawą sztuki męskiej? Projekt najłatwiej można sklasyfikować jako „mężczyźni wybierają sztukę tworzoną przez mężczyzn“. Wystawa, w którą w nieunikniony sposób wpisana zostaje zaduma nad pracami, które w formie rozproszonych narracji stanowić mogą pretekst do refleksji w kwestiach: śladów związanych z tak męskością, męską tożsamością, próbami przemycania perspektywy patriarchalnej, ambiwalencją męskiego spojrzenia czy genderowego nie/porządku. Jak konserwatywne pojmowanie męskości wpływać może na recepcje sztuki lub jak sobie radzą z kwestią męskości artyści czy sztuka współczesna w szerokim tego słowa znaczeniu (…).
Robert Brzęcki
