Na forum przybyli przywódcy z siedmiu krajów. Wszyscy mierzą się z wyzwaniem, jakim jest wyjście z gospodarki opartej na wydobyciu i wykorzystaniu węgla do celów energetycznych. Podejmując wspólną deklarację chcą sprawić, aby ich głos został usłyszany w Unii Europejskiej i w jej krajach członkowskich. – Deklaracja ma bardzo istotne przesłanie. Przede wszystkim podkreśla, że przekształcenia gospodarcze Europy związane ze środowiskiem nie mogą odbywać się kosztem terenów powęglowych, gdzie wydobywany był węgiel brunatny i węgiel kamienny oraz że społeczeństwa żyjące na tym terenie nie mogą być pozostawione same sobie – powiedział prezydent Korytkowski.

Obecnie w Europie jest ponad 40 obszarów wydobywczych węgla kamiennego i brunatnego. Celem spotkania, oprócz wymiany informacji i poglądów, było zaangażowanie burmistrzów wszystkich tych regionów węglowych Europy w wymianę doświadczeń. Burmistrz Bobov Dol w Bułgarii, gdzie zamknięto ostatnio kopalnię węgla, podniosła problem „pozostawienia społeczności samych sobie” poprzez brak programów na poziomie krajowym i unijnym. Takie działanie jest znane burmistrzowi Torstenowi Pötzsch z Weisswasser, który wspominał lata 90. XX w., kiedy to w jego mieście nastąpiło gwałtowne załamanie gospodarcze związane ze zmniejszeniem produkcji węgla brunatnego w okolicy oraz znaczące wyludnienie regionu. Dlatego, jak mówili uczestnicy forum, ważne jest sygnalizowanie problemu na najwyższych szczeblach, by nieuniknione zmiany gospodarcze były przeprowadzane w sposób sprawiedliwy i ze szczególnym uwzględnieniem terenów najbardziej narażonych.

Jako przykład właściwego działania wskazywana była „Ustawa o wzmocnieniu strukturalnym”, która obejmuje pakiet 40 miliardów euro i jest już procedowana w rządzie Republiki Federalnej Niemiec. Burmistrzowie innych regionów podkreślają, że to jest tylko wskazanie kierunków, gdyż każdy region ma własną specyfikę.

Podpisane przez włodarzy gmin oświadczenie będzie zaprezentowane 16 i 17 października na kolejnym spotkaniu unijnej Platformy Węglowej w Brukseli.

Podczas wizyty omawiane były również praktyczne doświadczenia regionów powęglowych na przykładzie regionu Weisswasser. Podkreślano konieczność dywersyfikacji gospodarki lokalnej, oparcia się na małych i średnich przedsiębiorstwach oraz wsparcia ze strony kapitału społecznego. Ciekawym spostrzeżeniem było zauważenie mocnego nacisku na kwestie docenienia społeczności lokalnych w procesie tych przemian, których aktywny udział powoduje, że regiony odżywają i stają się na tyle atrakcyjne, że można mówić o powrocie ich mieszkańców.

Odbyło się również spotkanie z federalną minister środowiska Svenja Schulze (SPD) w Berlinie, podczas którego prezydent Konina podkreślał potrzebę utworzenia  przez instytucje UE specjalnego funduszu na rzecz dalszych działań Forum Burmistrzów oraz wskazywał, jak powinny wyglądać struktury, które za wprowadzanie tych zmian byłyby odpowiedzialne. Ważnym było stwierdzenie minister Schulze o tym, że problemy terenów powęglowych będą przedstawiane na spotkaniach z udziałem przedstawicieli rządów krajów UE, ze wskazaniem na próby naśladowania rozwiązań niemieckich.