Wystarczy wybrać się na spacer wczesnym rankiem lub pod wieczór,  po duktach leśnych turkowskich lasów (można też obserwować w tym czasie przyległe pola). Prawdopodobnie uda Wam się zaobserwować bytującego tu łosia euroazjatyckiego (Alces alces). Jest to jeden z największych ssaków żyjących w Polsce, podgatunek A. a. alces – łoś europejski.

Na terenie Polski  krytycznym czasem dla łosia był okres II wojny światowej. Udało mu się przetrwać na bagnach biebrzańskich. W wyniku podjętych, także przez leśników, działań ochronnych udało się przywrócić liczebność populacji do bezpiecznego poziomu. W 1951 roku łoś został reindrukowany w Puszczy Kampinowskiej. W lasach turkowskich pojawił się w latach 70-tych. Wtedy to ówczesnemu Nadleśniczemu Leonowi Kwapińskiemu zameldował jego obecność robotnik leśny – „Panie Nadleśniczy zobaczyłem w lesie nosorożca".

Od tamtego czasu łosie są stałymi gośćmi naszych lasów. Łoś jest zwierzyną łowną, objętą całorocznym okresem ochronnym, a od 2001 roku w Polsce obowiązuje moratorium (zawieszenie polowań i całoroczny okres ochrony). Samiec byk może osiągnąć od 500 do 700 kg, a wysokość ciała może wynieść od 1,5 m do ponad 2 m. Oczywiście „nasze" byki nie są tak okazałe, ale niektóre mają już  wyraźne łopaty i są naprawdę duże. Samice są mniejsze, o wadze do 400kg i nazywane są klępami lub łoszami. Okrywa włosowa jest ciemnobrązowa , charakterystycznie białoszara na nogach i brzuchu. Łoszaki (młode łosie) są rude. Byki rokrocznie budują poroże w postaci badyli (badylarze) lub łopat (półłopatacze i łopatacze). Okres godowy nazywa się bukowiskiem i przypada na listopad. Po tym okresie byki zrzucają poroże. W czasie bukowiska byki nie gromadzą haremu tak jak np. jeleń. Nie prowadzą walk jak inne jeleniowate, ale charakterystycznie stękają i w ten sposób chcą odstraszyć przeciwnika. Czasami, gdy dwa samce rywalizują o jedna samicę, może dojść między nimi do „spięć" i „nieporozumień"- wtedy jeden byk po prostu napiera na drugiego. Młode rodzą się wiosną, samice często „rzucają" czyli wydają na świat dwa łoszaki.

Łoś porusza się niezgrabnie i powoli tzw. inochodem. Specjalnie nie jest płochliwym zwierzęciem, można go bardzo łatwo zaobserwować. Zdarzają się przypadki udomowienia łosi. Służą wtedy jako zwierzęta pociągowe. Hodowane mogą dostarczać mleka i poroże. Takie próby były i są podejmowane na dalekiej północy Rosji.

Łosie są  zwierzętami roślinożernymi. W lesie powodują nieraz znaczne straty poprzez wyłamywanie i  spałowanie drzewek w młodnikach a na uprawach przez wydeptywanie i wyłamywanie pędów głównych. Szkody w niektórych leśnictwach np. Grzymiszew czy Wrząca, są gospodarczo istotne. Na terenie nadleśnictwa leśnicy i myśliwi inwentaryzują od lat ponad 40 sztuk tego gatunku.. Dużym zagrożeniem są osobniki przechodzące przez drogi publiczne. Kolizje z nimi są szczególnie niebezpieczne. Co roku na drogach giną średnio 2, 3 osobniki.

W artykule przedstawiamy kilka zdjęć i filmików z łosiami, aby zachęcić do spacerów po duktach leśnych Nadleśnictwa Turek. Przy odrobinie szczęścia może Wam się uda  zaobserwować to piękne,  majestatyczne zwierzę.

Krzysztof Pocztarek